Kışın gelmesi hayvanlar için zorlu yaşam şartlarının başlaması demektir. Bu ağır şartlar hayvanların besin bulmasını zorlaştırır. Kimi hayvanlar kış gelmeden yuvalarını besinle doldururken, kimisi bu ağır kış şartlarını en az zararla atlatmak için kış boyunca uykuya yatarlar. Her hayvan kış uykusuna yatmaz. Zaman zaman uykudan uyanıp inlerinde depoladıkları besinleri tüketip, tekrar uykuya dalarlar.
Hayvanlar Neden Kış Uykusuna Yatar?
Aslında kış uykusu denen şey bir tür hareketsiz kalma durumudur. Hayvan bu sayede kalp atış hızını yavaşlatır. Nefes alış hızını düşürmekle beraber metabolizmasını da yavaşlatır. Metabolizma hızını düşüreceği için besin alma ihtiyacı bir süreliğine ortadan kalkar. Bunun sonucunda kış şartları süresince doğada yaşamanın zorluklarını uyuyarak atlatmış olur. Kış uykusu sırasında vücutlarında depoladıkları yağı, enerji olarak kullanırlar.
Hangi Hayvanlar Kış Uykusuna Yatar?
Kış uykusuna yatan hayvanlar genelde sıcakkanlı hayvanlardır. Ancak istisna yok değildir. Bazı amfibi türleri, böcekler ve sürüngen çeşitleri kış uykusuna yatar. Bunun dışında köpekbalıklarının da kış uykusuna yattığı gözlemlenmiştir. Kış uykusuna yatan en bilinen hayvan ise ayıdır.
Hayvanlar Nasıl Kış Uykusuna Yatarlar?
Kış uykusuna yatacak hayvan öncelikle kendine güvenli bir in hazırlar. Bu köpekbalıkları için geçerli değildir. Köpekbalıkları yine güvenli bir ortamda su içinde uykuya dalarlar. Daha sonra inlerini ihtiyaç halinde kullanmak üzere sınırlı sayıda besin ile doldururlar. Ardından kalp atış hızını ve metabolizmasını yavaşlatmak üzere, aslında felç diyebileceğimiz uyku durumuna geçerler. Bu süre zarfında hayvan sindirimini boşaltmak üzere uyanabilir. İhtiyacını giderdikten sonra tekrar uyku pozisyonuna geçer. Hayvanların kış uykusundan uyandıkları dönem insanlar için en tehlikeli dönem olur. Ayı saldırıları genelde bu dönemlerde gerçekleşir. Uykudan uyanan ayı çok aç olduğu için doğada insanla karşılaşması saldırıya geçmesi için geçerli bir sebep olarak görülür.
Kış Uykusu Sadece Kışın Gerçekleşmez
Yanlış bilinen gerçeklerden bir tanesi ise uykunun sadece kış aylarında gerçekleştiğidir. Sıcak ve kurak bölgelerde sudan yoksun hayvanlar bu süreyi atlatabilmek için sıcak havalarda da uykuya geçebilirler. Bunun en iyi örneği Madagaskar adasındaki bir çeşit lemur türüdür. Bu hayvanlar özellikle su kıtlığının olduğu dönemlerde kış uykusuna yatarlar.